အပိုင္း ( ၂ )
ဤေနရာတြင္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ဆိုင္ရာခံုရံုး ၊ လႊတ္ေတာ္ ( ျပည္သူ႔ ၊ အမ်ိဳးသား ၊ ျပည္ေထာင္စု ) ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ တို႔၏ တာ၀န္ႏွင့္ ၀တၱရားကို ေလ့လာတင္ျပလိုပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ - ၃၂၂ ရွိ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားမွာ
(က) ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို အနက္ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း ၊
(ခ) ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ၊ တိုင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္ ၊ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္(သို႔) ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ တိုင္းဦးစီး အဖြဲ႔ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင္ရ ေဒသဦးစီးအဖြဲ႔တို႔က ျပဌာန္းသည့္ ဥပေဒမ်ားသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ ညီညႊတ္ျခင္း ရွိ / မရွိ စိစစ္ျခင္း။
(ဂ) ျပည္ေထာင္စု၊ တိုင္းေဒသၾကီးမ်ား ၊ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္စီရင္စုမ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ႏွင့္ ညီညႊတ္ျခင္း ရွိ / မရွိ စိစစ္ျခင္း။
(ဃ) ျပည္ေထာင္စု ႏွင့္ တိုင္းေဒသၾကီး အၾကား ၊ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ျပည္နယ္အၾကား ၊ တိုင္းေဒသၾကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္အၾကား ၊ တိုင္းေဒသၾကီး အခ်င္းခ်င္း ၊ျပည္နယ္အခ်င္းခ်င္း ၊ တိုင္းေဒသၾကီး (သို႔) ျပည္နယ္ ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စု အၾကား ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ စီရင္စု အခ်င္းခ်င္း ျဖစ္ေပၚသည့္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမႈမ်ားကို ဆံုးျဖတ္ျခင္း။
(င) တိုင္းေဒသၾကီး ၊ ျပည္နယ္ (သို႔) ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စုတို႔က ျပည္ေထာင္စုဥပေဒကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ျပည္ေထာင္စု ႏွင့္ တိုင္းေဒသၾကီး ၊ ျပည္နယ္ (သို႔) ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စုတို႔၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ တာ၀န္မ်ား ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေပၚေပါက္သည့္ အျငင္းပြားမႈမ်ားကို ဆံုးျဖတ္ျခင္း။
(စ)ျပည္ေထာင္စုနယ္ေျမမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတက အေၾကာင္းၾကားလာသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကို စိစစ္ဆံုးျဖတ္ျခင္း။
(ဆ) ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပဌာန္းသည့္ဥပေဒမ်ားက ေပးအပ္သည့္ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ား။
စသည္တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ၊ အခန္း (၁) ၊ ပုဒ္မ - ၆ ရွိ အေျခခံမူမ်ားတြင္ --ႏိုင္ငံေတာ္သည္
(က) ျပည္ေထာင္စု မျပိဳကြဲေရး
(ခ) တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညႊတ္မႈ မျပိဳကြဲေရး
(ဂ)အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည္တံ့ ခိုင္ျမဲေရး
(ဃ) စစ္မွန္၍ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီ စနစ္ ထြန္းကားေရး
(င) ႏိုင္ငံေတာ္၌ တရားမွ်တျခင္း ၊ လြတ္လပ္ျခင္း ႏွင့္ ညီမွ်ျခင္း တည္းဟူေသာ ေလာကပါလတရားမ်ား ပိုမို ထြန္းကားေရး ႏွင့္
(စ) ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါ၀င္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ေရးတို႔ကို အစဥ္တစိုက္ ဦးတည္သည္ဟု ေဖာ္ျပပါရွိပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ - ၆ (ဃ) ႏွင့္ ( င) မွာ ျပဌာန္းထားေသာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ - ၁၁(က) ပါ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းျခင္း ကိုလည္း ဆိုလိုပါသည္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ - ၄၈ တြင္ `` ႏိုင္ငံေတာ္ အေျခခံမူ´´ မ်ားသည္ ဥပေဒျပဳ လႊတ္ေတာ္မ်ားက ဥပေဒျပဌာန္းထားရာတြင္ လည္းေကာင္း ၊ ဤဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ႏွင့္ အျခားဥပေဒမ်ားပါ ျပဌာန္းခ်က္ မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာက အနက္အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုရာတြင္ လည္းေကာင္း လိုက္နာရမည့္ လမ္းညႊန္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုထားရာ အခန္း (၁) ၊ ပုဒ္မ- ၆ ရွိ အေျခခံမူမ်ားသည္ ပုဒ္မ - ၁၁ ႏွင့္ ဆက္စပ္ေန၍ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုရာတြင္ မ်ားစြာ က်ယ္ျပန္႔ေလးနက္ေသာ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုရန္ တာ၀န္ရွိပါသည္။
ထို႔အျပင္ ၁၉၇၃- ခုႏွစ္ ၊ စကားရပ္မ်ား အနက္အဓိပါယ္ ဖြင့္ဆိုေရး ဥပေဒ (၁၉၇၃ -ခုႏွစ္ ၊ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ဥပေဒ အမွတ္ -၂၂ ) အရလည္း စကားရပ္ တစ္ခုတည္းကို အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုရာ ေရွ႕ေနာက္ စကားတို႔၏ အဓိပါယ္ႏွင့္ အညီ ေသာ္လည္းေကာင္း ၊ အျခားဆက္စပ္ေသာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒႏွင့္ အညီ ေသာ္လည္းေကာင္း က်ယ္ျပန္႔စြာ ေကာက္ယူ၍ အဓိိပါယ္ဖြင့္ဆိုရန္ ျဖစ္ပါသည္။
ယခုခံုရံုး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ထဲတြင္ သီးျခား အဓိပါယ္ ဖြင့္ဆိုျခင္း ၊ ျပဌာန္းျခင္း မရွိေသာ `` ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္း´´ ဆိုသည့္ စကားရပ္ တစ္ခုတည္းကိုသာ အေလးေပး ဆံုးျဖတ္ထားသျဖင့္ ယင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒမ်ားကို မ်က္ကြယ္ျပဳထား သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ -၃၂၂ (ခ ) မွာ (စ)အထိတြင္ စိစစ္ျခင္း ၊ ဆံုးျဖတ္ျခင္း ႏွင့္ စိစစ္ဆံုးျဖတ္ျခင္း ဟုပါရွိျပီး ပုဒ္မ - ၃၂၂ (က)တြင္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို အနက္ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း ဟုပါရွိရာ ၄င္းက ၃၂၂ (ခ) မွ (စ) အထိသာ စိစစ္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ရွိပါသည္။ ပုဒ္မ - ၃၂၂ (က) တြင္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို အနက္ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုေပးရန္သာ တာ၀န္ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ခဲ့ပါသည္။ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ထက္ ေက်ာ္လြန္၍ လုပ္ေဆာင္ေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ျမင္ေနရပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ - ၁၁၄ ႏွင့္ ပုဒ္မ -၁၁၂ (ဃ ) တြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ / အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒သည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ အရ ေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္အရ ေသာ္လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ထားသည့္ အျခားတာ၀န္ႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေဆာင္ရြက္ရမည္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ - ၁၁၅ ( ဃ ) အရ `` ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေကာ္မတီမ်ား၏ အဖြဲ႔၀င္ ဦးေရ ၊ တာ၀န္ ၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ၊ ရပိုင္ခြင့္ ႏွင့္ သက္တမ္းတို႔ကို သတ္မွတ္ေပးရမည္ဟု ဆိုရာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ - ၁၁ အရ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ ခက္မသံုးျဖာတြင္ပါ၀င္ေသာ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္၏ အျမင့္ဆံုးအာဏာရထားေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ ေကာ္မတီတို႔၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ၊ရပိုင္ခြင့္ ႏွင့္ အဆင့္အတန္းတို႔ကို သတ္မွတ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါသည္။ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ႏွင့္ ဆန္႔က်င္မႈ မရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္ ၄င္းတို႔မွ သတ္မွတ္ေပးထားေသာ ( ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ / အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္) လႊတ္ေတာ္ အသီးသီးက ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ေကာ္မတီ၊ ေကာ္မရွင္ႏွင့္ အဖြဲ႕တို႔အား ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည္ ဟု သတ္မွတ္ေပးျခင္းသည္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ညီၫႊတ္ ပါသည္။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္း၏ အနက္အဓိပါယ္ ဖြင့္ဆိုထားျခင္း မရွိပါ။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ မပါရံုမွ်ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ႏွင့္ ညီညႊတ္မႈ မရွိဟု မဆိုႏိုင္ပါ။
ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ - ၂ (စ) ၊ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ - ၂ (ဇ) ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒ - ၂ (ဇ) ၊ ျပည္ေထာင္စု စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ ဥပေဒ- ၂ (ဃ) ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဥပေဒ ၊နည္းဥပေဒ -၂ (ဂ) တို႔တြင္ `` ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္းဆိုသည္မွာ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ဖြဲ႔စည္းေသာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ အဖြဲ႔ ၊ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရး ႏွင့္လံုျခံဳေရး ေကာင္စီ ၊ ဘ႑ာေရး ေကာ္မရွင္ ၊ ျပည္ေထာင္စု တရား လႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ ၊ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုး ၊ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ၊ ျပည္ေထာင္စု စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ရာထူး၀န္ အဖြဲ႔တို႔ကို လည္းေကာင္း ၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ၊ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ တို႔က ဖြဲ႔စည္းသည့္ ေကာ္မတီ ၊ ေကာ္မရွင္ ႏွင့္ အဖြဲ႔တို႔ကို လည္းေကာင္းဆိုသည္ ဟု ေဖာ္ျပထားရာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ေပးအပ္ထားသည့္ အဆင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္ပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းထားျခင္း မရွိ၍ `` ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ´´ မဟုတ္ဘူး ဆိုလွ်င္ ၊ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရး ႏွင့္လံုျခံဳေရး ေကာင္စီ ၊ ဘ႑ာေရး ေကာ္မရွင္ ၊ ျပည္ေထာင္စု တရား လႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ ၊ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုး ၊ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ၊ ျပည္ေထာင္စု စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ရာထူး၀န္ အဖြဲ႔တို႔ကိုလည္း ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္းဟု ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းထားျခင္း မရွိပါ။ သို႔ဆိုလွ်င္ ၄င္းတို႔သည္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား မဟုတ္ဘူးလားဟု မွတ္ယူရမည္ကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္ေနပါသည္။
ဤအခ်က္ကို ေလ့လာသံုးသပ္ရာတြင္ လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္တြင္ ဥပေဒမ်ားကို မူအျဖစ္ေလာက္သာ ျပဌာန္းျပီး နည္းဥပေဒမ်ား ထဲတြင္ ျပည့္စံုစြာ ထည့္သြင္းထားသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနေၾကာင္းေတြ႔ရွိရပါသည္။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ တြင္ `` ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္း´´ ဟူ၍ တိက်စြာ သတ္မွတ္ထားျခင္း မရွိေသာ ေၾကာင့္ ၄င္းတို႔ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းျပဌာန္းျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ျမင္ ရပါသည္။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ အေျခခံမူ ႏွင့္ ၁၉၇၃ -စကားရပ္မ်ား အနက္အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း ဥပေဒ အရ က်ယ္ျပန္႔စြာ ေကာက္ယူရန္ ဥပေဒ ၊နည္းဥပေဒမ်ားကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ -၄၄၃တြင္ ဤဥပေဒ အာဏာတည္သည့္ေန႔ မတိုင္မီ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္း သာယာေရး ႏွင့္ ဖြ႔ံျဖိဳးေရး ေကာင္စီက ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးအတြက္ ၾကိဳတင္ ေဆာင္ရြက္သည့္ လုပ္ငန္းရပ္မ်ားသည္ ဤ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္သည္ဟု မွတ္ယူရမည္ဟု ဆိုထားရာႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္း သာယာေရး ႏွင့္ ဖြ႔ံျဖိဳးေရး ေကာင္စီက ျပဌာန္းခဲ့ေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒ ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒ မ်ားမွာ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ အညီ ေရးဆြဲျပဌာန္းခဲ့ေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။
ထို႔ျပင္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ - ၄၄၆ အရ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က ပယ္ဖ်က္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း မျပဳမီ ဤ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မဆန္႔က်င္သမွ် အတည္ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားရာ အျမင့္ဆံုးအာဏာျဖစ္သည့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပင္ဆင္ပယ္ဖ်က္ ျခင္း မျပဳေသး၍ တည္ဆဲဥပေဒျဖစ္ပါသည္။
သိုု႔ပါေသာေၾကာင့္ `` ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ၊ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ေကာ္မတီ ၊ ေကာ္မရွင္မ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အဖြဲ႔အစည္း အျဖစ္ သတ္မွတ္ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္းသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညႊတ္မႈ ရွိေၾကာင္း´´ ေတြ႔ရပါသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရုံးက “လႊတ္ေတာ္ အသီးသီးက ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ေကာ္မတီ၊ ေကာ္မရွင္ႏွင့္ အဖြဲ႕တို႔အား ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ထည့္သြင္းအဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုျခင္းသည္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားနဲ႔ ညီၫႊတ္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္းသည္ လႊတ္ေတာ္မ်ား ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ အဆင့္အတန္းကို နိမ့္ခ်ရာ ေရာက္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ -၃၂၂ (က )ကို ေက်ာ္လြန္၍ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်သကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားေၾကာင္း ၊ ပုဒ္မ - ၄၄၃ ႏွင့္ ပုဒ္မ -၄၄၆ ကို မ်က္ကြယ္ျပုဳသကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္ တစ္ရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ျခင္း ႏွင့္ ဥပေဒအရ ေပးအပ္ေသာ တာ၀န္မ်ားကို ေက်ပြန္စြာ မေဆာင္ရြက္ ျခင္းဆိုသည့္ ပုဒ္မ- ၃၃၄ကို က်ဴးလြန္သကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ - ၂၀၃ တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္အား တာ၀န္ခံရမည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ -၂၂၈ တြင္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရသည္
(က) ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က အခါအားေလ်ာ္စြာ ခ်မွတ္သည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရမည္၊ မိမိ၏ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သို႔ အစီရင္ခံ ရမည္။
(ခ) ႏိုင္ငံေတာ္၏ အေျခအေနအရပ္ရပ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သို႔ အခါအားေလ်ာ္စြာ တင္ျပရမည္။
ထိုပုဒ္မမ်ားတြင္ ပါရွိေသာ စကားရပ္မ်ား၏ အဓိပါယ္ကို ေလးနက္က်ယ္ျပန္႔စြာလည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားရန္ လိုအပ္လ်က္ရွိပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ -၂၀၇ တြင္ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား ႏွင့္ မဆန္႔က်င္ ေစဘဲ ျပည္ေထာင္စု၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အာဏာသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ၌ တည္ရွိသည္။ ဤစကားရပ္ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သည္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္း တစ္ရပ္ရပ္အား လည္းေကာင္း ၊ အာဏာပိုင္ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးဦးအားလည္းေကာင္း တာ၀န္ႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား ေပးအပ္ျခင္း မျပဳႏိုင္ဟု မမွတ္ယူရxxx ဟု ဆိုထားရာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ အာဏာ ခြဲေ၀မႈ တူညီေၾကာင္း ေတြ႔ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ယခု လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေျပာဆိုေနသည္မွာ ရပိုင္ခြင့္ မဟုတ္ဘဲ ၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္သာ ျဖစ္ပါသည္။ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို ဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းျပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း အဆိုပါအခ်က္မ်ားကို ေလးစားလိုက္နာ ရန္လိုအပ္လ်က္ ရွိေနပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ ရွင္သန္ခိုင္မာေစရန္ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ ခိုင္မာ တည္ျမဲေစရန္ အတြက္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ- ၁၁ ပါ အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းျခင္းစနစ္ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထိုစနစ္ေပ်ာက္ဆံုးသြားပါက ဒီမိုကေရစီစနစ္ ျပိဳလဲသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုပါသည္။
ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာ ၊ လႊတ္ေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္၊ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္မွ ေန၍ ျပည္သူလူထု၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ေဆာင္ရြက္ေနရေသာေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္အဖြဲ႔အစည္းသာ ျဖစ္ထိုက္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။
ရိုးသားစြာတင္ျပလိုသည္မွာ
(၁)ျပည္ေထာင္စု အစိုးရမွ လႊတ္ေတာ္တြင္း ေမးခြန္းမ်ား ၊အဆိုမ်ားကို ေဆြးေႏြးရာတြင္ အခ်ိန္အခက္အခဲ ေၾကာင့္လား ။
(၂)ေမးခြန္းမ်ား ေမးျမန္းရာတြင္ ေနာက္ထပ္ ထပ္ဆင့္ေမးခြန္းမ်ားကို တစ္ထိုင္တည္းေျဖဆိုရန္ ခက္ခဲလို႔လား
(၃) ေကာ္မတီ ၊ ေကာ္မရွင္မ်ား၏ ဖိတ္ၾကား ေဆြးေႏြးမႈမ်ားတြင္ အခက္အခဲေတြ႔ၾကံဳေနရလို႔လား။
(၄) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ေက်နပ္မႈ မရွိလို႔လား
(၅) ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ ဥပေဒမွာပါ၀င္တဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ အခ်ိဳ႕ကို ျပည့္စံုစြာ မေလ့လာမိလို႔လား။
(၆) လႊတ္ေတာ္၏ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ေက်နပ္မႈ မရွိ၍လား။
(၇) လႊတ္ေတာ္ကေကာ အစိုးရကို သိပ္ဖိအားေပးေနသလ္ို ျဖစ္ေနသလား ။
(၈) အစိုးရက လႊတ္ေတာ္ ဆြဲေခၚရာေနာက္ကို လိုက္ဖို႔ ခက္ခဲေနလို႔လား
စတဲ့ စတဲ့ ေမးခြန္းမ်ားစြာေပၚေပါက္လာပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ နဲ႔ ၊လႊတ္ေတာ္မ်ားကပုဂၢိဳလ္စြဲ ၊ ၀ါဒစြဲ ၊ အဖြဲ႔အစည္းစြဲမထားဘဲ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ိဳးအတြက္ ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ ၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ရွင္သန္ရန္အတြက္ အဆိုပါ ျပသနာကို အတူတကြ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။
ဒီျပသနာ၏ အရင္းအျမစ္ကို ျဖစ္ပြားေစေသာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးသည မည္သည့္လမ္းေၾကာင္းကို သြားေနျခင္း ျဖစ္ပါသလဲ။လႊတ္ေတာ္က ဘယ္လမ္းေၾကာင္းကို သြားေနပါသလဲ။ တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရး၇ထားေသာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ၾကားတြင္ ေတာင္မွ ဥပေဒအရ ေပးအပ္ထားေသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ၊ အခြင့္အေရးကို မရရွိျခင္းသည္ ျပည္သူျပည္သားမ်ား ၊ တိုင္း၇င္းသားမ်ားအတြက္ေကာ တည္ျငိမ္မႈ ၊ ထာ၀ရျငိမ္းခ်မ္းမႈ ရရွိႏိုင္ပါ့မလား စသည့္ စသည့္ ေမးခြန္းမ်ားစြာ ေပၚေပါက္လာ၍ ဒီေဆာင္းပါးကို ေရးသားလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤေနရာတြင္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ဆိုင္ရာခံုရံုး ၊ လႊတ္ေတာ္ ( ျပည္သူ႔ ၊ အမ်ိဳးသား ၊ ျပည္ေထာင္စု ) ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ တို႔၏ တာ၀န္ႏွင့္ ၀တၱရားကို ေလ့လာတင္ျပလိုပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ - ၃၂၂ ရွိ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားမွာ
(က) ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို အနက္ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း ၊
(ခ) ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ၊ တိုင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္ ၊ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္(သို႔) ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ တိုင္းဦးစီး အဖြဲ႔ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင္ရ ေဒသဦးစီးအဖြဲ႔တို႔က ျပဌာန္းသည့္ ဥပေဒမ်ားသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ ညီညႊတ္ျခင္း ရွိ / မရွိ စိစစ္ျခင္း။
(ဂ) ျပည္ေထာင္စု၊ တိုင္းေဒသၾကီးမ်ား ၊ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္စီရင္စုမ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ႏွင့္ ညီညႊတ္ျခင္း ရွိ / မရွိ စိစစ္ျခင္း။
(ဃ) ျပည္ေထာင္စု ႏွင့္ တိုင္းေဒသၾကီး အၾကား ၊ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ျပည္နယ္အၾကား ၊ တိုင္းေဒသၾကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္အၾကား ၊ တိုင္းေဒသၾကီး အခ်င္းခ်င္း ၊ျပည္နယ္အခ်င္းခ်င္း ၊ တိုင္းေဒသၾကီး (သို႔) ျပည္နယ္ ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စု အၾကား ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ စီရင္စု အခ်င္းခ်င္း ျဖစ္ေပၚသည့္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမႈမ်ားကို ဆံုးျဖတ္ျခင္း။
(င) တိုင္းေဒသၾကီး ၊ ျပည္နယ္ (သို႔) ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စုတို႔က ျပည္ေထာင္စုဥပေဒကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ျပည္ေထာင္စု ႏွင့္ တိုင္းေဒသၾကီး ၊ ျပည္နယ္ (သို႔) ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စုတို႔၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ တာ၀န္မ်ား ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေပၚေပါက္သည့္ အျငင္းပြားမႈမ်ားကို ဆံုးျဖတ္ျခင္း။
(စ)ျပည္ေထာင္စုနယ္ေျမမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတက အေၾကာင္းၾကားလာသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကို စိစစ္ဆံုးျဖတ္ျခင္း။
(ဆ) ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပဌာန္းသည့္ဥပေဒမ်ားက ေပးအပ္သည့္ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ား။
စသည္တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ၊ အခန္း (၁) ၊ ပုဒ္မ - ၆ ရွိ အေျခခံမူမ်ားတြင္ --ႏိုင္ငံေတာ္သည္
(က) ျပည္ေထာင္စု မျပိဳကြဲေရး
(ခ) တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညႊတ္မႈ မျပိဳကြဲေရး
(ဂ)အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည္တံ့ ခိုင္ျမဲေရး
(ဃ) စစ္မွန္၍ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီ စနစ္ ထြန္းကားေရး
(င) ႏိုင္ငံေတာ္၌ တရားမွ်တျခင္း ၊ လြတ္လပ္ျခင္း ႏွင့္ ညီမွ်ျခင္း တည္းဟူေသာ ေလာကပါလတရားမ်ား ပိုမို ထြန္းကားေရး ႏွင့္
(စ) ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါ၀င္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ေရးတို႔ကို အစဥ္တစိုက္ ဦးတည္သည္ဟု ေဖာ္ျပပါရွိပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ - ၆ (ဃ) ႏွင့္ ( င) မွာ ျပဌာန္းထားေသာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ - ၁၁(က) ပါ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းျခင္း ကိုလည္း ဆိုလိုပါသည္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ - ၄၈ တြင္ `` ႏိုင္ငံေတာ္ အေျခခံမူ´´ မ်ားသည္ ဥပေဒျပဳ လႊတ္ေတာ္မ်ားက ဥပေဒျပဌာန္းထားရာတြင္ လည္းေကာင္း ၊ ဤဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ႏွင့္ အျခားဥပေဒမ်ားပါ ျပဌာန္းခ်က္ မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာက အနက္အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုရာတြင္ လည္းေကာင္း လိုက္နာရမည့္ လမ္းညႊန္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုထားရာ အခန္း (၁) ၊ ပုဒ္မ- ၆ ရွိ အေျခခံမူမ်ားသည္ ပုဒ္မ - ၁၁ ႏွင့္ ဆက္စပ္ေန၍ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုရာတြင္ မ်ားစြာ က်ယ္ျပန္႔ေလးနက္ေသာ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုရန္ တာ၀န္ရွိပါသည္။
ထို႔အျပင္ ၁၉၇၃- ခုႏွစ္ ၊ စကားရပ္မ်ား အနက္အဓိပါယ္ ဖြင့္ဆိုေရး ဥပေဒ (၁၉၇၃ -ခုႏွစ္ ၊ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ဥပေဒ အမွတ္ -၂၂ ) အရလည္း စကားရပ္ တစ္ခုတည္းကို အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုရာ ေရွ႕ေနာက္ စကားတို႔၏ အဓိပါယ္ႏွင့္ အညီ ေသာ္လည္းေကာင္း ၊ အျခားဆက္စပ္ေသာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒႏွင့္ အညီ ေသာ္လည္းေကာင္း က်ယ္ျပန္႔စြာ ေကာက္ယူ၍ အဓိိပါယ္ဖြင့္ဆိုရန္ ျဖစ္ပါသည္။
ယခုခံုရံုး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ထဲတြင္ သီးျခား အဓိပါယ္ ဖြင့္ဆိုျခင္း ၊ ျပဌာန္းျခင္း မရွိေသာ `` ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္း´´ ဆိုသည့္ စကားရပ္ တစ္ခုတည္းကိုသာ အေလးေပး ဆံုးျဖတ္ထားသျဖင့္ ယင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒမ်ားကို မ်က္ကြယ္ျပဳထား သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ -၃၂၂ (ခ ) မွာ (စ)အထိတြင္ စိစစ္ျခင္း ၊ ဆံုးျဖတ္ျခင္း ႏွင့္ စိစစ္ဆံုးျဖတ္ျခင္း ဟုပါရွိျပီး ပုဒ္မ - ၃၂၂ (က)တြင္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို အနက္ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း ဟုပါရွိရာ ၄င္းက ၃၂၂ (ခ) မွ (စ) အထိသာ စိစစ္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ရွိပါသည္။ ပုဒ္မ - ၃၂၂ (က) တြင္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို အနက္ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုေပးရန္သာ တာ၀န္ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ခဲ့ပါသည္။ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ထက္ ေက်ာ္လြန္၍ လုပ္ေဆာင္ေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ျမင္ေနရပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ - ၁၁၄ ႏွင့္ ပုဒ္မ -၁၁၂ (ဃ ) တြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ / အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒သည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ အရ ေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္အရ ေသာ္လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ထားသည့္ အျခားတာ၀န္ႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေဆာင္ရြက္ရမည္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ - ၁၁၅ ( ဃ ) အရ `` ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေကာ္မတီမ်ား၏ အဖြဲ႔၀င္ ဦးေရ ၊ တာ၀န္ ၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ၊ ရပိုင္ခြင့္ ႏွင့္ သက္တမ္းတို႔ကို သတ္မွတ္ေပးရမည္ဟု ဆိုရာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ - ၁၁ အရ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ ခက္မသံုးျဖာတြင္ပါ၀င္ေသာ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္၏ အျမင့္ဆံုးအာဏာရထားေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ ေကာ္မတီတို႔၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ၊ရပိုင္ခြင့္ ႏွင့္ အဆင့္အတန္းတို႔ကို သတ္မွတ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါသည္။ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ႏွင့္ ဆန္႔က်င္မႈ မရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္ ၄င္းတို႔မွ သတ္မွတ္ေပးထားေသာ ( ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ / အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္) လႊတ္ေတာ္ အသီးသီးက ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ေကာ္မတီ၊ ေကာ္မရွင္ႏွင့္ အဖြဲ႕တို႔အား ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည္ ဟု သတ္မွတ္ေပးျခင္းသည္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ညီၫႊတ္ ပါသည္။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္း၏ အနက္အဓိပါယ္ ဖြင့္ဆိုထားျခင္း မရွိပါ။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ မပါရံုမွ်ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ႏွင့္ ညီညႊတ္မႈ မရွိဟု မဆိုႏိုင္ပါ။
ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ - ၂ (စ) ၊ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ - ၂ (ဇ) ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒ - ၂ (ဇ) ၊ ျပည္ေထာင္စု စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ ဥပေဒ- ၂ (ဃ) ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဥပေဒ ၊နည္းဥပေဒ -၂ (ဂ) တို႔တြင္ `` ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္းဆိုသည္မွာ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ဖြဲ႔စည္းေသာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ အဖြဲ႔ ၊ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရး ႏွင့္လံုျခံဳေရး ေကာင္စီ ၊ ဘ႑ာေရး ေကာ္မရွင္ ၊ ျပည္ေထာင္စု တရား လႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ ၊ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုး ၊ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ၊ ျပည္ေထာင္စု စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ရာထူး၀န္ အဖြဲ႔တို႔ကို လည္းေကာင္း ၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ၊ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ တို႔က ဖြဲ႔စည္းသည့္ ေကာ္မတီ ၊ ေကာ္မရွင္ ႏွင့္ အဖြဲ႔တို႔ကို လည္းေကာင္းဆိုသည္ ဟု ေဖာ္ျပထားရာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ေပးအပ္ထားသည့္ အဆင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္ပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းထားျခင္း မရွိ၍ `` ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ´´ မဟုတ္ဘူး ဆိုလွ်င္ ၊ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရး ႏွင့္လံုျခံဳေရး ေကာင္စီ ၊ ဘ႑ာေရး ေကာ္မရွင္ ၊ ျပည္ေထာင္စု တရား လႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ ၊ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုး ၊ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ၊ ျပည္ေထာင္စု စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ရာထူး၀န္ အဖြဲ႔တို႔ကိုလည္း ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္းဟု ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းထားျခင္း မရွိပါ။ သို႔ဆိုလွ်င္ ၄င္းတို႔သည္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား မဟုတ္ဘူးလားဟု မွတ္ယူရမည္ကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္ေနပါသည္။
ဤအခ်က္ကို ေလ့လာသံုးသပ္ရာတြင္ လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္တြင္ ဥပေဒမ်ားကို မူအျဖစ္ေလာက္သာ ျပဌာန္းျပီး နည္းဥပေဒမ်ား ထဲတြင္ ျပည့္စံုစြာ ထည့္သြင္းထားသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနေၾကာင္းေတြ႔ရွိရပါသည္။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ တြင္ `` ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အဖြဲ႔အစည္း´´ ဟူ၍ တိက်စြာ သတ္မွတ္ထားျခင္း မရွိေသာ ေၾကာင့္ ၄င္းတို႔ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းျပဌာန္းျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ျမင္ ရပါသည္။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ အေျခခံမူ ႏွင့္ ၁၉၇၃ -စကားရပ္မ်ား အနက္အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း ဥပေဒ အရ က်ယ္ျပန္႔စြာ ေကာက္ယူရန္ ဥပေဒ ၊နည္းဥပေဒမ်ားကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ -၄၄၃တြင္ ဤဥပေဒ အာဏာတည္သည့္ေန႔ မတိုင္မီ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္း သာယာေရး ႏွင့္ ဖြ႔ံျဖိဳးေရး ေကာင္စီက ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးအတြက္ ၾကိဳတင္ ေဆာင္ရြက္သည့္ လုပ္ငန္းရပ္မ်ားသည္ ဤ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္သည္ဟု မွတ္ယူရမည္ဟု ဆိုထားရာႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္း သာယာေရး ႏွင့္ ဖြ႔ံျဖိဳးေရး ေကာင္စီက ျပဌာန္းခဲ့ေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒ ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒ မ်ားမွာ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ အညီ ေရးဆြဲျပဌာန္းခဲ့ေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။
ထို႔ျပင္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ - ၄၄၆ အရ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က ပယ္ဖ်က္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း မျပဳမီ ဤ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မဆန္႔က်င္သမွ် အတည္ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားရာ အျမင့္ဆံုးအာဏာျဖစ္သည့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပင္ဆင္ပယ္ဖ်က္ ျခင္း မျပဳေသး၍ တည္ဆဲဥပေဒျဖစ္ပါသည္။
သိုု႔ပါေသာေၾကာင့္ `` ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ၊ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ေကာ္မတီ ၊ ေကာ္မရွင္မ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အဖြဲ႔အစည္း အျဖစ္ သတ္မွတ္ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္းသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညႊတ္မႈ ရွိေၾကာင္း´´ ေတြ႔ရပါသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရုံးက “လႊတ္ေတာ္ အသီးသီးက ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ေကာ္မတီ၊ ေကာ္မရွင္ႏွင့္ အဖြဲ႕တို႔အား ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ထည့္သြင္းအဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုျခင္းသည္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားနဲ႔ ညီၫႊတ္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္းသည္ လႊတ္ေတာ္မ်ား ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ အဆင့္အတန္းကို နိမ့္ခ်ရာ ေရာက္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ -၃၂၂ (က )ကို ေက်ာ္လြန္၍ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်သကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားေၾကာင္း ၊ ပုဒ္မ - ၄၄၃ ႏွင့္ ပုဒ္မ -၄၄၆ ကို မ်က္ကြယ္ျပုဳသကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္ တစ္ရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ျခင္း ႏွင့္ ဥပေဒအရ ေပးအပ္ေသာ တာ၀န္မ်ားကို ေက်ပြန္စြာ မေဆာင္ရြက္ ျခင္းဆိုသည့္ ပုဒ္မ- ၃၃၄ကို က်ဴးလြန္သကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ - ၂၀၃ တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္အား တာ၀န္ခံရမည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ -၂၂၈ တြင္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရသည္
(က) ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က အခါအားေလ်ာ္စြာ ခ်မွတ္သည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရမည္၊ မိမိ၏ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သို႔ အစီရင္ခံ ရမည္။
(ခ) ႏိုင္ငံေတာ္၏ အေျခအေနအရပ္ရပ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သို႔ အခါအားေလ်ာ္စြာ တင္ျပရမည္။
ထိုပုဒ္မမ်ားတြင္ ပါရွိေသာ စကားရပ္မ်ား၏ အဓိပါယ္ကို ေလးနက္က်ယ္ျပန္႔စြာလည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားရန္ လိုအပ္လ်က္ရွိပါသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ -၂၀၇ တြင္ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား ႏွင့္ မဆန္႔က်င္ ေစဘဲ ျပည္ေထာင္စု၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အာဏာသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ၌ တည္ရွိသည္။ ဤစကားရပ္ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သည္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္း တစ္ရပ္ရပ္အား လည္းေကာင္း ၊ အာဏာပိုင္ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးဦးအားလည္းေကာင္း တာ၀န္ႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား ေပးအပ္ျခင္း မျပဳႏိုင္ဟု မမွတ္ယူရxxx ဟု ဆိုထားရာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ အာဏာ ခြဲေ၀မႈ တူညီေၾကာင္း ေတြ႔ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ယခု လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေျပာဆိုေနသည္မွာ ရပိုင္ခြင့္ မဟုတ္ဘဲ ၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္သာ ျဖစ္ပါသည္။ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို ဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းျပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း အဆိုပါအခ်က္မ်ားကို ေလးစားလိုက္နာ ရန္လိုအပ္လ်က္ ရွိေနပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ ရွင္သန္ခိုင္မာေစရန္ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ ခိုင္မာ တည္ျမဲေစရန္ အတြက္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ- ၁၁ ပါ အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းျခင္းစနစ္ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထိုစနစ္ေပ်ာက္ဆံုးသြားပါက ဒီမိုကေရစီစနစ္ ျပိဳလဲသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုပါသည္။
ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာ ၊ လႊတ္ေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္၊ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္မွ ေန၍ ျပည္သူလူထု၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ေဆာင္ရြက္ေနရေသာေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္အဖြဲ႔အစည္းသာ ျဖစ္ထိုက္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။
ရိုးသားစြာတင္ျပလိုသည္မွာ
(၁)ျပည္ေထာင္စု အစိုးရမွ လႊတ္ေတာ္တြင္း ေမးခြန္းမ်ား ၊အဆိုမ်ားကို ေဆြးေႏြးရာတြင္ အခ်ိန္အခက္အခဲ ေၾကာင့္လား ။
(၂)ေမးခြန္းမ်ား ေမးျမန္းရာတြင္ ေနာက္ထပ္ ထပ္ဆင့္ေမးခြန္းမ်ားကို တစ္ထိုင္တည္းေျဖဆိုရန္ ခက္ခဲလို႔လား
(၃) ေကာ္မတီ ၊ ေကာ္မရွင္မ်ား၏ ဖိတ္ၾကား ေဆြးေႏြးမႈမ်ားတြင္ အခက္အခဲေတြ႔ၾကံဳေနရလို႔လား။
(၄) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ေက်နပ္မႈ မရွိလို႔လား
(၅) ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ ဥပေဒမွာပါ၀င္တဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ အခ်ိဳ႕ကို ျပည့္စံုစြာ မေလ့လာမိလို႔လား။
(၆) လႊတ္ေတာ္၏ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ေက်နပ္မႈ မရွိ၍လား။
(၇) လႊတ္ေတာ္ကေကာ အစိုးရကို သိပ္ဖိအားေပးေနသလ္ို ျဖစ္ေနသလား ။
(၈) အစိုးရက လႊတ္ေတာ္ ဆြဲေခၚရာေနာက္ကို လိုက္ဖို႔ ခက္ခဲေနလို႔လား
စတဲ့ စတဲ့ ေမးခြန္းမ်ားစြာေပၚေပါက္လာပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ နဲ႔ ၊လႊတ္ေတာ္မ်ားကပုဂၢိဳလ္စြဲ ၊ ၀ါဒစြဲ ၊ အဖြဲ႔အစည္းစြဲမထားဘဲ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ိဳးအတြက္ ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ ၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ရွင္သန္ရန္အတြက္ အဆိုပါ ျပသနာကို အတူတကြ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။
ဒီျပသနာ၏ အရင္းအျမစ္ကို ျဖစ္ပြားေစေသာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးသည မည္သည့္လမ္းေၾကာင္းကို သြားေနျခင္း ျဖစ္ပါသလဲ။လႊတ္ေတာ္က ဘယ္လမ္းေၾကာင္းကို သြားေနပါသလဲ။ တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရး၇ထားေသာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ၾကားတြင္ ေတာင္မွ ဥပေဒအရ ေပးအပ္ထားေသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ၊ အခြင့္အေရးကို မရရွိျခင္းသည္ ျပည္သူျပည္သားမ်ား ၊ တိုင္း၇င္းသားမ်ားအတြက္ေကာ တည္ျငိမ္မႈ ၊ ထာ၀ရျငိမ္းခ်မ္းမႈ ရရွိႏိုင္ပါ့မလား စသည့္ စသည့္ ေမးခြန္းမ်ားစြာ ေပၚေပါက္လာ၍ ဒီေဆာင္းပါးကို ေရးသားလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
